Reflections - the solo piano works of Andrzej and Roxanna Panufnik in Muzyka 21

"sounds simply like a genuine virtuoso" — Łykasz Kaczmarek

Rok 2014 sprzyjał popularyzacji muzyki Andrzeja Panufnika przede wszystkim poprzez opracowania naukowe, wydawnictwa płytowe oraz koncerty. Powodem była, rzecz jasna, okrągła 100. rocznica urodzin kompozytora. Jednym z owoców tych obchodów jest omawiana płyta łącząca muzykę fortepianową zarówno Andrzeja, jak i jego córki Roxanny. Twórczość fortepianowa Panufnika jest nader skromna. Według mojej wiedzy do dziś zachowały się jedynie trzy kompozycje: 12 Miniaturowych Etiud (znane wcześniej pod tytułem Krąg kwintowy), Refleksje oraz Pentasonata. Powstały one w trzech różnych okresach twórczości Panufnika. Etiudy pochodzą z roku 1947 (w późniejszych latach kompozytor dokonywał ich rewizji przygotowując do londyńskiego wydania), Refleksje – z 1968 r., zaś Pentasonata – z 1984 r. Każda z Miniaturowych Etiud to swoisty mikrokosmos. Opierając się na tym samym materiale muzycznym, kompozytor manipuluje pozostałymi elementami, tworzącw efekcie kapitalne kontrasty. Niczym najznamienitszy twórca renesansowy, Panufnik wykazuje olbrzymią dbałość o liczbę, miarę i proporcję. I choć jego pomysły z perspektywy XXI-wiecznego odbiorcy nie są tak ciekawe, oryginalne i świeże, i dziś cyklu tego słucha się z satysfakcją. Refleksje powstawał na przestrzeni kilku dni, w niezwykłym dla kompozytora czasie – okresie narodzin córki Roxanny. Z kolei Pentasonata, dzieło dojrzałe, jest kolejnym świadectwem dbałości kompozytora o liczbę i proporcję: składa się z pięciu części, opiera na skali 5-stopniowej, zaś ustępy skrajne mają metrum pięciodzielne.

Na omawianej płycie twórczość Andrzeja Panufnika została uzupełniona o dwie kompozycje: Hommage à Chopin oraz Modlitwę. W oryginale są to pieśni na fortepian (ściślej rzecz ujmując, Hommage à Chopin pomyślane były jako wokalizy); ich opracowań dokonała Roxanna, efekty są imponujące.

W albumie muzyka fortepianowa Andrzeja Panufnika została zestawiona z dwoma kompozycjami Roxanny Panufnik. Są to Second Home oraz Glo. Tytuł pierwszego utworu, Drugi dom, odnosi się do Polski – to cykl wariacji na temat ludowy. Drugi stanowi muzyczne epitafium dla przyjaciela rodziny. To ciekawe, że utwory Roxanny zostały wplecione pomiędzy dzieła ojca i wkomponowują się w ten sposób znakomicie. Nie ma wątpliwości, że stylistyka u obojga jest dość zbliżona.

Wykonawczynią wszystkich zawartych na płycie kompozycji jest Clare Hammond. Jest to artystka dobrze znana polskiej publiczności: być może niektórzy z Państwa słyszeli jak wspaniale wykonywała ona Koncert fortepianowy Andrzeja Panufnika. Jej interpretacje zaprezentowane w omawianym albumie są znakomite. Mimo, że dużą wagę przywiązuje do szczegółów i klarowności brzmienia, gra w sposób bardzo żywiołowy, wyrazisty i emocjonalny, z wielką pasją, słucha się tego wybornie! Pod względem technicznym pozostaje bez zarzutu, prezentuje się wręcz niczym prawdziwy wirtuoz. Second Home Roxanny Panufnik pod palcami Clare Hammond jawi się jako istny majstersztyk.

Płyta została dopracowana w szczegółach i może stanowić jedną z najciekawszych pozycji w dyskografii Panufników, a zarazem jeden z najważniejszych owoców ubiegłorocznych obchodów urodzin Sir Andrzeja.